Straks ben je er niet meer. Heb je dan geleefd? Gehouden van jezelf? Genoten van je leven?

Er bij stilstaan dat ik leef. Ik kan het niet genoeg doen. Want het leven vliegt voorbij. Voor je het in de gaten hebt ben je over de helft en kun je minder dan je wilt.

Daar zit misschien ook de crux. Gaat het om wat ik wil, of om wat ik ervan maak? Gaat het om wat ik doe, of om hoe ik me erbij voel? Gaat het om wat ik bereik, of om wie ik ben?

Ooit, straks, nu - terugkijkend op mijn leven doen de resultaten en de uiterlijkheden er niet meer toe. Dan telt hoe ik me gevoeld hebt. En hoe anderen zich bij mij gevoeld hebben.

Read More

Zie je hoeveel verder je bent dan vijf, tien, twintig jaar geleden?

Als ik het niet meer weet, en denk ‘Waar ben ik mee bezig?’, ga ik terug naar vijf, tien, of twintig jaar geleden. En vergelijk ik mijn leven toen met mijn leven nu. Dan zie dat ik mezelf ontwikkeld heb, wat ik geleerd heb en hoe anders ik nu in het leven sta dan toen.

Over vijf, tien of twintig jaar kijk ik ook zo terug op nu. Zo gaat het leven. Als je er middenin zit is het lastig te overzien. Zeker als het even tegenzit. Maar tot nu toe heb ik het gered. En waarschijnlijk heb ik voor hetere vuren gestaan.

Juist tegenslag is altijd weer een kans om een volgende stap te maken. Tegenslag roept het beste in me boven. Dan moet ik wel. En ik kan het. Dat blijkt keer op keer weer. Tegenslag als trigger om weer te gaan bewegen. Van tegenslag ga ik aan de slag. 

Read More

Wees nergens op uit. Leef zonder bedoelingen. Heb geen agenda.

Nergens op uit zijn. Wat een rust zal dat mij geven. Geen bedoelingen hebben. Geen agenda. Dan kan ik open staan voor wat er op me af komt. Dan gaat meer dan ik ooit dacht vanzelf. Blijkt mijn leven een stuk moeitelozer te kunnen gaan dan ik tot nu toe vermoedde. Wat een geschenk – aan mezelf, van mezelf.

Read More

Twijfel je of je iets kunt? Kijk eens wat je tot nu toe bereikt hebt. Daar twijfelde je ook aan.

Twijfelen doen we allemaal. De een nog meer dan de ander. Ik kan me helemaal gek twijfelen. Met name over wat ik kan, of juist niet kan. Want ik denk dat ik heel veel niet kan. En ben bang ik het niet trek. Dingen die ik nog nooit gedaan heb, die een stap verder gaan, een maatje groter zijn.

Hoe langer ik denk, hoe minder ik kan. Verlammend is dat. Het maakt me klein. Misschien hou ik er daarom van dat iets me overkomt. Dan heb ik niet de kans om te twijfelen. En kom ik niet in die mallemolen van twijfels terecht. Kan ik dat wel? Trek ik dit wel? En wil ik dit wel?

Wat mij helpt is terugdenken aan wat ik bereikt heb. Bereikt in mijn leven. Wat ik tot nu toe ondernomen heb. Of wat me ‘zomaar’ gebeurd is, waardoor mijn twijfel geen kans had. Aan veel van wat ik bereikt heb twijfelde ik toen ook. Of zou ik getwijfeld kunnen hebben. En toch is het gelukt, en is het goed gekomen.

Als ik in mijn grootste twijfel zit is het lastig om die herinneringen terug te halen. Dat het toen ook lukte. Of toch goed afliep, ondanks mijn twijfel. En herinneren helpt me dan echt. Wat goed werkt is als anderen me helpen en het me vertellen: ‘Weet je nog wat je toen deed? Hoe je dat voor elkaar kreeg?’.

Fijn, als anderen het mij vertellen. Maar ik kan het ook zelf. Gaan zitten en terughalen wat me in mijn leven gelukt is. Me herinneren dat ik toen ook twijfelde, of beseffen dat ik toen ook had kunnen twijfelen. Dan weet ik weer: die twijfel hoort er blijkbaar bij. En toen ging ik ondanks mijn twijfel toch door.

Dat kan nu ook. Een volgende stap zetten. Want dat is leven. Blijven bewegen. En meebewegen. En twijfel hoort daar bij. Het leven kan van mij zelfs volledige overgave vragen. En dan wordt de twijfel nog groter. Als ik echt niet weet waar ik dan terecht kom.

Dat vraagt veel vertrouwen. Vertrouwen in het leven. Dat het leven goed is. Dat ik ook in de grootste tegenslag wel een lichtpuntje kan ontdekken. Dat er altijd ergens nog een doorgang is. Ook al is ie piepklein. Of de oplossing om een hoekje ligt. Buiten mijn zicht, maar binnen mijn bereik.

Gek genoeg helpt mij dan het besef: Ik ga er niet over. En: Ik geef me over. Aan iets groters. Voor mij te groot en te ingewikkeld om ooit te begrijpen. Het leven zelf. Overgave aan het leven. Misschien heel kinderlijk. Of juist heel volwassen? Ik weet het niet.

Read More

Moedig je jezelf aan zoals je je eigen kind zou aanmoedigen?

Aanmoediging. Ik kan er niet genoeg krijgen. Ik heb er niet genoeg van gehad. En heb het nog steeds nodig. Maar inmiddels ben ik geen kind meer. En toch voel ik nog die behoefte om aangemoedigd te worden. Ik kan me doodalleen en verschrikkelijk onzeker voelen als het niet gebeurt. Of boos en teleurgesteld, niet gezien of in de steek gelaten. Maar dat gaat me niet helpen en ik word er geen leuker mens van. Mensen kunnen me zelfs mijden als ze voelen dat ik teveel aandacht van ze wil.

Wat mij helpt is mezelf aanmoedigen. Alsof ik het tegen een kind hebt. Mijn eigen kind. Dat klinkt misschien raar. En het voelt in het begin ook raar als ik hardop tegen mezelf zeg: ‘Dat doe je goed André!’ Maar ik hou het nu al een tijd vol en ik ga het vanzelf meer doen. Want tegen mezelf praten werkt. Mijn eigen naam horen doet me goed. Ik wacht niet meer op een ander om te krijgen wat goed voor me is. Ik geef het aan mezelf. Moedig mezelf aan. En ik merk dat ik vanzelf ook anderen ga aanmoedigen. En dat doet niet alleen die ander, maar ook mij ook weer goed. 

Read More

Er is er maar een zoals jij. En ben je die ook?

Ik wacht niet op een ander. Ik vraag het niet aan een ander. Ik hang me niet op aan een ander. Ik leun niet op een ander. Ik sta op eigen benen. Ik neem verantwoordelijkheid voor mijn leven. En ik geniet van mijn vrijheid. Want er is er maar een zoals ik. Jaja. Nu nog doen.

Ik vind het niet leuk om mezelf te zijn. Want het is doodeng. Toch verlang ik ernaar. Enorm. Anderen ook trouwens: ‘Waar ben je?’ hoor ik. Vrienden missen me. ‘Waar is de André die... ‘ En dan komen verhalen over uitgesproken en uitgelaten zijn. En ondernemend, meeslepend.

Beter begin ik weer mezelf te zijn. Ga ik er weer plezier in krijgen. Want het levert veel op. Zelfstandigheid en autonomie. Uiteindelijk vrijheid. En ja, dat betekent altijd weer verantwoordelijkheid. Die vervelende verantwoordelijkheid. Die schrikt me af. Daar blokkeert het.

Maar wat is er vervelend aan verantwoordelijkheid – als ik er vrijheid mee verdien? Ik ga verantwoordelijkheid nemen voor wie ik ben. Want dit ben ik. Het is niet anders. Dit is zoals ik gebakken ben, dit is de vorm waarin ik gegoten ben. En ja, ik ben anders dan anderen. Net als ieder ander trouwens.

Maar ik ben bang. Bang dat iemand me niet aardig zal vinden. Bang dat ik niet begrepen word. Bang dat ik niet mee mag doen. Bang dat ik niet gezien, of zelfs afgewezen word. Bang voor het oordeel van anderen. Een oordeel dat er niet is, maar dat ik zelf creëer. In mijn hoofd.

Ik kan kiezen. Mijn eigen leven gaan leiden, mijn eigen keuzes maken, mijn eigen plan trekken –  en vanuit die eigenheid met anderen samen leven. Gerespecteerd worden om wie ik ben. Wellicht ook gewaardeerd worden. En vooruit, misschien zelfs wel geliefd zijn.

Maar ik kan ook blijven hangen in mijn angst om mezelf te zijn. In mijn angst om uitgesproken en uitgelaten te zijn. Bang om te doen waar ik zin in heb, omdat ik er plezier in heb. Bang omdat ik denk dat er misschien mensen zijn die het niet leuk zouden kunnen vinden.

Het zou wel eens mee kunnen vallen. Ik kan niet met iedereen vrienden zijn. Maar ik kan wel veel betere vrienden worden met wie mijn vrienden al zijn. Want die willen maar één ding: dat ik ontzettend mezelf ben. Met alles erop en eraan. Dat zijn vrienden. Echte vrienden.

Read More

Niemand verwacht dat je alles weet en alles kan. Waarom jij dan wel van jezelf?

Gek kun je jezelf maken door aan jezelf eisen te stellen die niemand aan je zal stellen – behalve jijzelf. Hou daar mee op. Want je maakt er niet alleen jezelf gek mee, maar ook je omgeving. Je raakt er gespannen van, en schept spanning om je heen. Niemand zit te wachten op iemand die alles perfect moet doen van zichzelf.

Zou je het zelf willen, een zenuwlijder als collega? Iemand die zich op voorhand verontschuldigt dat het niet perfect is? Of niet op kan houden en maar door blijft gaan? Daar word je toch doodmoe van, zo iemand om je heen? En jij, als perfectionist, wordt weer doodmoe van jezelf. Tenminste, ik wel. Doodmoe van mezelf en mijn eigen neuroses.

Het is nog maar de vraag of je het echt zelf bent die dit wil. Of je het zelf bent die zichzelf zo voortdrijft. Of zijn het stemmetjes van ooit? Herinneringen uit een tijd waarin je dacht dat het goed was om zo je best te doen. Misschien om in de smaak te vallen, om gewaardeerd te worden. Het werkte toen, ooit. Nu keert het zich tegen je, omdat je het niet meer trekt. De spanning van alles moeten weten en alles moeten kunnen is gewoon teveel.

Wat ik ontdek: ik kan ermee ophouden als ik besef dat het een gewoonte is. Ik ben het niet, ik ben het gaan doen. Dat betekent dat ik er ook mee kan ophouden. Als ik vind dat het niet meer nodig is. Nee, niet dat stemmetje. Ik zelf. En ja, dat is hard werken. Maar anders werken. Werken aan mijn bewustzijn. En ja, dat houdt nooit op. Het is nooit klaar. Extra uitdaging voor de perfectionist die ik ben. Leren zeggen: ‘Zo! Dit is voor nu goed genoeg.’

Read More

Zeg dat je iets stoms deed. Voor een ander het zegt.

Stomme dingen doen we allemaal. Niets bijzonders. Toch hebben we de neiging om ze voor ons te houden. Je schaamt je, of je voelt je schuldig. Niet geleerd dat je fouten mag maken. Dat het er zelfs bij hoort. We hebben ook de neiging om fouten te verdoezelen. Niet geleerd om ergens ronduit voor uit te komen. Misschien het voorbeeld gehad van wegduiken, of van ‘niets aan de hand’.

Hoe dan ook, je neiging is jezelf stom te vinden als je iets stoms gedaan hebt, en het niet te vertellen. Maar ja, de waarheid komt meestal, vroeg of laat, toch wel aan het licht. En dat weet je. Je bent er bang voor. Het effect is dat je rondloopt met de gedachte dat op een dag uitkomt wat je voor stoms gedaan hebt. En dat kost energie. Het zet je relaties onder druk. Het kan je zelfs relaties kosten. En dat allemaal omdat je niet durfde vertellen wat je gedaan hebt. Alsof je een kind bent dat bang is voor straf.

Maar je bent nu volwassen. Vertel direct aan iedereen die het aangaat wat er aan de hand is. En je zult zien, je krijgt geen straf. Het kan je zelfs respect opleveren. Heb je iets stoms gedaan? Zeg het. Niets zeggen, dat is pas stom.

Ik heb de neiging om niks te zeggen. Maar dan blijf ik er mee rondlopen. En het zeurt ondertussen wel. Achtergrondruis. Of om het weg te stoppen. Alsof het daarmee verdwijnt. Nee, het blijft aanwezig. En altijd de angst dat het boven komt. Dat iemand er over begint. Dus me al op voorhand schrap zetten. Wat een energieverspilling.

En hoe het komt? Het komt, denk ik, niet zozeer omdat ik nooit iets fout mocht doen. Het komt vooral ik van mezelf altijd alles goed moet doen. Omdat ik van mezelf geen fouten mag maken. Ik ben een stuk meer ontspannen sinds ik dat wel mag. En zo snel mogelijk toegeef dat ik iets stoms gedaan heb. Waarbij je je nog kunt afvragen in hoeverre iets stoms doen ‘fout’ is. 

Read More

Als je iets doet doe het goed

Read More

Je kunt meer dan je ooit kan bedenken.

In ons hoofd zitten onze grootste beperkingen. Daar denken we te weten wat wel en niet kan. Vooral hoe het niet kan. Hoe het al of niet zit. Vooral niet zit. Zoals we ooit dachten dat aarde zo plat is als een pannenkoek. Waar je van de rand kon vallen.

We zijn tot grootste dingen in staat. In het klein en in het groot. Als je zou weten wat, zou dat je zo bang kunnen maken dat je gelijk afhaakt. Beter weet je het niet. Ga het maar doen. En gebruik daarbij je hoofd. Niet om jezelf te beperken. Maar om helder te denken en vooruit te komen.

Read More

Als je nu ongebonden was, wat zou je dan doen?

Je kent het wel. Periodes in je leven dat je ongebonden was. Momenten dat je bij jezelf te rade moest gaan. Soms lastig, omdat je alleen moest beslissen. Tegelijkertijd makkelijk, want je hoefde met niemand rekening te houden. Vaak wist je het wel. Misschien was je wel verbaasd hoe zeker je van je zaak was. Je deed op je gevoel wat goed voelde.

Wanneer je je meer gebonden voelt – door een relatie, kinderen, collega’s – kan het lastig zijn om keuzes te maken. Gewoon omdat er anderen zijn om rekening mee te houden. Dat kan je blokkeren. Je kunt jezelf daarin ook vergeten, wegcijferen. Teveel rekening houden met anderen – waardoor je zelf tekort doet of in de knel komt. Uiteindelijk word je chagrijnig of teleurgesteld. Omdat je niet aan je trekken komt. Je kunt je zelfs een slachtoffer van je omgeving gaan voelen en met hen ruzie krijgen. Want zij zijn het die jou binden, denk je. Het kan hoog oplopen. En dat allemaal omdat je moeite hebt om goed voor jezelf te zorgen. Terwijl je prima weet wat je nodig hebt. Want wat zou je doen als je ongebonden was? Meestal is dat prima om te doen. En je hoort het wel als het echt niet kan.

Je gebonden voelen begint met je verbonden voelen. Bij mij in ieder geval wel. Zonder dat ik het in de gaten heb ga ik rekening houden met de ander. Beter gezegd, ga ik invullen wat ik denk dat de ander wil. Om vervolgens te doen wat ik denk dat de nader wil – zonder dat ik nog doe wat ik zelf wil. Terwijl ik helemaal niet weet wat de ander wil. Ik denk het te weten. Maar meestal klopt het niet. Die ander wil juist dat ik doe wat ik zelf wil. Of wil dat ik in ieder geval weten. Maar het kwaad is al geschied: ik doe iets wat ik zelf niet wil. Sterker nog, eigenlijk niet wil, maar wel denk te willen – omdat ik denk dat de ander het wil. Hoe ingewikkeld kun je het maken?

Terug naar eenvoud. Check bij jezelf wat je wilt. Wat voelt goed? Deel dat met de ander. Zonder van die ander instemming of toestemming te willen krijgen. Laat je verrassen door wat die ander wil. Misschien wel iets waar je zelf nog niet opgekomen was. Stem het af. En blijf checken wat voor jou goed voelt. Blijf bij jezelf terwijl je meebeweegt met de ander. In vrijheid verbonden. Dan heb je ook wat te geven. En waar doet dat toch aan denken. Inderdaad. Goeie seks. 

Read More

Is dit ook belangrijk als je binnen een jaar dood bent?

De meeste dingen waar we ons druk over maken hebben weinig om het lijf. We vinden het ontzettend belangrijk als we er midden in zitten. Maar vaak denk je de volgende dag al: Was dit echt zo belangrijk? Moest ik me daar zo nou druk over maken? We verdoen er veel tijd aan.

Een manier om zin en onzin te onderscheiden is je steeds af te vragen: 'Maak ik me hier ook druk over als ik over een jaar dood zou zijn?' In veel gevallen – heel veel gevallen! – verdwijnt de drukte dan vanzelf. Het blijkt allemaal veel betrekkelijker te zijn dan je dacht. Je kunt makkelijker laten gaan. Je gelooft het wel. Het is de moeite niet waard. Je houdt tijd over voor zaken die er wel toe doen. Misschien ontdek je zelfs dat je je zo druk maakte om maar bezig te zijn, dat je niet anders kon. 

In de ruimte die zo ontstaat ontdek je ook zaken die wel de moeite waard zijn. Zaken waar je tot nu toe niet aan toe kwam omdat je zo in beslag genomen was door drukte om niets. Wezenlijke zaken. Zaken die ergens over gaan. Over wat jij toe kunt voegen. En om herinnerd kan worden als je er niet meer bent.

Read More

In je hoofd zit geen leven.

Bijna alles in onze maatschappij is gericht op ons hoofd. We heten niet voor niets een kenniseconomie. Aan ons hoofd hebben we onze welvaart te danken. Toch zit in ons hoofd geen leven. In je hoofd voel je niets. Ja, hoofdpijn. Maar geen bruisend leven. Dat zit op andere plekken in je lijf.

Wandelen, rennen, fietsen, zwemmen, dansen, zingen, vrijen, dat doe je met je lijf. Je hoofd kan daarbij zelfs in de weg zitten. Want in je hoofd zitten behalve je hersenen ook hersenspinsels. Zorgen zitten daar boven. Ze kunnen eruit komen via je lijf, maar ze beginnen in je kop. Vandaar kopzorgen. Je hebt er niets aan. En door te denken gaan ze niet weg. Sterker nog, ze worden er groter door.

Verplaats je aandacht naar je lichaam. Wandel, ren, fiets, dans, zing, vrij zoveel als goed voor je is. Meestal is dat meer dan je denkt. Veel meer. Zo kun een begin maken met in balans komen. Dan is er ruimte voor de vraag waarom je zo weinig beweegt, zo weinig buiten bent, zo’n onnatuurlijk leven leidt. Dat zit in je hoofd. Daar heb je bedacht dat andere dingen belangrijker zijn.

Maar wat is nou belangrijker dan je gezondheid? Al kom je daar soms pas achter als je ziek bent. En daar wil je toch niet op wachten?

Read More

Van wie moet dit?

‘Van wie moet dit?' Irritante vraag. En de kans is groot dat het antwoord luidt: ‘Van niemand’. Dit moet van helemaal niemand. Behalve van jezelf. Jij bent waarschijnlijk zelf de grootste slavendrijver die je kent. Al zul je misschien zelf denken dat er nog grotere slavendrijvers zijn. Waarschijnlijk de mensen waarvan je het hebt overgenomen. Of waarvan je het voorbeeld hebt uitvergroot.

Ga bij jezelf eens na: is er nu iemand die zegt dat je dit moet doen? Is het antwoord ‘Ja’, ga daar dan mee in gesprek. Goeie kans dat het antwoord ‘Nee’ is. Ga dan bij jezelf te rade. Welke stemmetjes vertellen je dit? Waar komen die vandaan? Je hebt ze blijkbaar in je, want je hoort ze. Maar zijn ze ook echt van jou? Of zijn het misschien stemmen van ooit? Stemmen van mensen die je hebben grootgebracht – stemmen uit je jeugd, die je opgeslagen en overgenomen hebt?

Hoe dan ook, en waar die stemmen ook vandaan komen, je bent nu een volwassen mens. Wil je nog bepaald worden door anderen dan jijzelf? Je hebt nu een keuze. Je had geen keuze toen je die stemmen voor het eerst hoorde, misschien wel dagelijks meemaakte. Nu wel. Het is jouw leven. Leef het. Voel je vrij om te doen waar je zin in hebt – omdat je er blij van wordt. Leid je eigen leven. Jij bent de baas. Niemand anders.

En ja, makkelijker gezegd dan gedaan. Want was is het lastig. Ik loop dan aan tegen mezelf. Tenminste, tegen wie ik aanzie voor mezelf. Want het kan niet waar zijn dat ik iemand ben die zichzelf voortdrijft. Ten diepste ben ik dat niet. Ik heb het overgenomen en aangeleerd. En toegeven, het heeft me een eind gebracht. Maar inmiddels ook op een plek waar ik niet langer gelukkig wordt. En dan moet ik oppassen dat ik anderen daar niet de schuld van geef. Maar ik was het echt zelf die mezelf tot hier voortgedreven – althans, dat stemmetje in mij.

Wat mij helpt als ik mijn slavendrijver stil wil krijgen zijn twee dingen. Het echt helemaal zat zijn om te leven zoals ik leef. En een diep gevoeld verlangen naar een ander leven. In eerste instantie wordt de stem, die met tot hier gebracht heeft, dan alleen maar sterker: Doe het niet! Je weet niet wat je weggooit! Hoe moet het dan verder?! Geen idee, eerlijk gezegd. Maar ik wel weet: wat ik doe wil ik niet meer. En hoe meer ik die gedachte durf toe te laten hoe meer ruimte ik voel ontstaan voor wat ik wel wil. Spannend. En benieuwd.

Read More

Op je levenspad #4

Je levenpad bewandel je in je stoffelijk omhulsel. Dat eerst nog groeit en bloeit. En daarna krimpt en verdort. Het is niet anders. Maar binnen dat omhulsel, verborgen in het stof, gebeurt er wat anders. Daar gaat dat groeien en bloeien door. Tenminste, dat kan. Als jij dat wilt. Dat heet ontwikkeling. Lichamelijk takel je hoe dan ook af, geestelijk kun je nog heel ver groeien. Je lichaam, daar ga je niet over, net zomin als de omstandigheden. Maar je geest is een ander verhaal. Die kun je zelf ontwikkelen en sterken. Juist als de omstandigheden tegenzitten. Of als je lichaam het laat afweten. Dan kun je je eigen geestkracht ontdekken. Een kracht die niemand je kan afnemen. Een kracht die groter is dan jezelf.  Groter dan wie jij voor jezelf aanziet.

Read More

Op je levenspad #3

De loop van je levenspad ken je niet. Terugkijkend wel, vooruitkijkend niet. Je probeert vooruit te zien, te voorzien, maar het leven loopt altijd anders dan je denkt. Wat je denkt zijn alleen maar projecties van je bewuste verlangens. Wat je werkelijk wilt, of wat het leven met je voor heeft – het is maar hoe je het bekijkt en waar je in gelooft – daar heb je meestal geen idee van. Soms een vermoeden, maar ook niet meer dan dat. Je weet ‘s morgens echt niet hoe een dag eindigt. Je kunt zomaar op een operatietafel komen te liggen, ander werk aangeboden krijgen, of de liefde van je leven tegenkomen. Een ding is zeker, het gaat altijd anders dan je denkt. Net het weer, uiteindelijk niet te voorspellen. Gelukkig maar, want wat zou het saai worden.

Read More

Op je levenspad #2

De kunst is ieder je eigen pad te lopen. Al is dat soms niet leuk. Want je voelt misschien de druk om samen te lopen. Uit jezelf, vanuit de ander, of vanuit je omgeving. Je zou liever samen op lopen maar weet niet hoe. Of ‘het hoort’ dat je samen oploopt, maar het voelt niet goed. Maar soms is het nodig, ook al loop je in dezelfde richting, om in je eentje te lopen. Of om een omweg te maken. Gun het jezelf, gun het de ander. En dat is lastig als een van de twee graag samen op zou lopen. Of, als in de uitdrukking, met de ander zelfs wil ‘lopen’: een relatie wil. Dat kan zaken ingewikkeld maken. ‘De ene die wil een ander, maar die ander wil die ene niet. De ander wil een ander, maar die ene heeft verdriet,’ zoals Ramses Shaffy al zong. Het kan je dagen verpesten, en je kunt jezelf er doodongelukkig mee maken. Maar bottomline is: Ben je echt blij met je eigen levenspad? Dan ben je vanzelf blij dat ieder ander zijn eigen pad heeft. Ook al loopt dat anders dan jij misschien zou willen. Kun je je overgeven aan je eigen pad? Hoe dat ook loopt? En waar het je ook brengt? 

Read More

Op je levenspad #1

We lopen allemaal ons eigen levenspad. Op dat pad komen we anderen tegen, op hun levenspad. Soms kruis je elkaars pad. Soms lopen je paden gelijk op. Soms begrijp je niet waarom het pad van de ander afbuigt. Soms ga je mee op het pad van de ander en kom je erachter dat het jouw pad niet is. Moet je je eigen pad weer terug vinden. En wat is het dan fijn om na het nodige zoeken je eigen pad weer terug te vinden. Je eigen slingerende pad, of jouw kaarsrechte pad. Breed en comfortabel, of hobbelig en inspannend. Soms ben je misschien jaloers op andermans pad, omdat diens pad gemakkelijker of opwindender lijkt. Maar niets is wat het lijkt. Andermans pad lopen is misschien even leuk, maar uiteindelijk werkt het niet. Je wordt er ongemakkelijk en ongelukkig van. Gek genoeg ben je op andermans pad op den duur alleen. Terwijl je het deed om samen te zijn. 

Read More

Gooi je weg wat je niet meer dient? Leef je opgeruimd? Wat een rust.

Een opgeruimd huis geeft rust. Dat weet je. Gun je jezelf ook de rust van een opgeruimd gemoed? Om op te ruimen is het wel nodig alle rommel beet te pakken. Anders kun je het niet weggooien. En ja, dat kan pijn doen, er kan verdriet boven komen. Maar weet, het is oud verdriet, en oude pijn. Het zijn tranen van ooit. Het is al gebeurd – toen.

Kijk het nog een keer aan, en vraag jezelf hardop af: ‘Wil ik dit verdriet, en deze pijn, nog langer in mijn leven?’ Als je echt kunt voelen dat je deze rommel niet meer wilt, omdat je er niets meer aan hebt, dan kun je het laten gaan. Bewust. Want gek genoeg, uit zichzelf verdwijnt het niet. Je moet er echt wat voor doen. Net als in je huis. Het kost tijd en het kost energie. Maar niet opruimen kost je nog veel meer tijd en energie. Want het stapelt zich maar op.

Stel je voor. Je bewaart alles wat je niet gebruikt. Je gooit niets weg. Je huis zou snel vol staan met vuilnis, en groot vuil. Geen doorkomen meer aan. Dat gebeurt ook als je van binnen niet opruimt. Als je blijft rondlopen met wat je allemaal hebt meegemaakt maar niet hebt verwerkt. En dat kan veel zijn, misschien wel meer dan je in de gaten hebt. Leuke dingen, minder leuke dingen. De leuke dingen kun je meestal wel mee uit de voeten. Dat worden leuke herinneringen. Die liggen in een open kast, in het zicht en voor het grijpen.

De minder leuke dingen, dat is een ander verhaal. Die slingeren rond, raken uit het zicht, misschien heb  je ze goed opgeborgen – maar je weet dat ze er zijn. En je kunt er zomaar over struikelen, waardoor je er weer boos over wordt. Ze kunnen ook in een hoek liggen te stinken en te rotten, waardoor het je steeds weer irriteert en je moe maakt. Ze kunnen zelfs ongedierte aantrekken – beesten die je besmetten met een nare ziekte. Opruimen en schoonmaken, dat is nodig. Misschien ben je het niet gewend, maar het is wel nodig. Van binnen net zo goed als in je huis.

Wat ik zo lastig vind is dat opruimen zoveel tijd kost. Maar hoe langer ik het uitstel hoe groter de rommel wordt. Gek genoeg, als ik eenmaal er aan begin valt het altijd weer mee. In mijn huis en in mijn gemoed. Precies eender. Ik ben laatst mijn kasten doorgelopen. Dat kostte me dagen. Vier volle vuilniszakken kwamen eruit. En ik ben relaties aan het checken waar volgens mij nog rommel op te ruimen valt. Eens kijken wat daar nog ligt aan oud zeer – hopelijk zijn het misverstanden. Maar misschien is het ook wel nodig om ferme beslissingen te nemen. Het kan maar duidelijk zijn. Dat geeft rust – en ruimte voor iets nieuws.

Read More

Mededogen. Om te beginnen met jezelf. Een sleutel naar geluk.

Mededogen. Klinkt zo vaag, en groot tegelijk. Onbereikbaar, en niet zo bruikbaar. Mooie gedachte, maar wat moet je ermee? Hoe kan ik mededogen hebben als ik al genoeg aan mijn kop heb? Als er al zoveel tegen zit ook nog tijd hebben voor een ander? Dat gaat er echt niet meer bij. Ik heb genoeg aan mezelf en mijn eigen sores. Genoeg ellende om op te lossen. Ga me eerst maar eens bepalen tot mijn eigen zaken.

En precies daar zat voor mij de doorgang. Bij mezelf. Het besef dat ik mededogen mag hebben met mezelf. Dat ik mezelf niet zo hard hoef te vallen. Dat ik niet alle tegenvallers op mezelf hoef te betrekken. Niet van alles hoef te denken dat het allemaal door mij komt. Dat het mijn eigen schuld is. Dat ik lief mag zijn voor mezelf.  Mezelf de tijd en de rust mag geven om bij te komen. Moe mag zijn. Omdat er nou eenmaal veel gebeurd is waar ik moe van ben. Daar mededogen voor voelen. Vriendelijk zijn voor mezelf.

Wat ik merk is dat er met het mededogen met mezelf, mededogen met een ander naar boven komt. Het lijkt wel vanzelf te gaan. Maar wel in een volgorde. Eerst ik, en dan de ander. Mededogen met een ander is een gevolg van mededogen met mezelf. Het werkt onbedoeld en onbewust. En zo krijg ik een kado, twee zelfs. Mededogen met mezelf geeft me de rust en overgave waar ik naar verlang. Even niets hoeven, van mezelf. Mezelf niet meer zo opjagen en afstraffen. En vanzelf doe ik het ook minder naar anderen.

Het duurde lang voor dat het besef kwam dat ik mededogen mag hebben met mezelf. Het heeft iets van gunnen. Mezelf mededogen gunnen. En wat mij helpt zijn mensen om me heen die het me ook gunnen. Die met mededogende ogen naar mij kijken. Maar uiteindelijk moet ik het zelf doen. Met andere ogen naar mezelf kijken. Vriendelijk. Met liefde, om het grote woord maar te noemen. Mededogen is een liefdevolle blik – op mezelf. Die vanzelf een liefdevolle blik op de mensen om me heen oplevert. En zo kan ik uit mijn kijk op mijn omgeving afleiden hoe liefdevol ik naar mezelf ben.

Noot: Mededogen is wat anders dan medelijden. Medelijden kan zielig maken. Voelt niet stevig. Je kunt bijvoorbeeld met mededogen naar een ander en diens leven kijken. Dan heb je een begripvolle blik, zonder dat je in de ellende die je ziet opgaat of verdwijnt, waardoor die ander ook niet veel meer aan je heeft. Medelijden kan meehuilen worden, waar een ander meestal niet mee geholpen is. Met mededogen blijf je bij jezelf, en kun je er voor de ander zijn. 

Read More