Feministe en econoom Heleen Mees loopt te hoop tegen hoogopgeleide moeders die besluiten om (gedeeltelijk) te stoppen met werken of (tijdelijk) hun ambities bij te stellen om zich te kunnen wijden aan het grootbrengen van hun kinderen. De zweep erover. Het is een j’accuse, zegt ze in NRC Handelsblad van donderdag 5 juli 2007 tegen Japke-d. Bouma. Vrouwen verkwanselen hun talent als ze niet werken. Maar als ze ooit kinderen krijgt en dan toch stopt met werken zal ze een groot pamflet met excuses schrijven. Dat kan nu al. Een denkbeeldig Je regrette.
Vrijheid is een innerlijke overtuiging
Het spijt me, ik zat er naast. Niet een beetje, ik zat er echt helemaal naast. Op zich had ik wel gelijk, het grootste gelijk van de wereld. Maar het was mijn gelijk. Ik ben er achter dat iedereen zijn eigen gelijk heeft. En dat het geen zin heeft om andermans gelijk te bestrijden. Wel heeft het zin andermans, in dit geval andervrouws, gelijk te erkennen en te begrijpen. Ik heb de hoogopgeleide moeders van Nederland tekort gedaan door ze over een kam te scheren. Zonder zelf te weten wat het is om moeder te zijn, wat er dan met je gebeurt, mentaal, fysiek, emotioneel, hormonaal, spiritueel, heb ik er van alles van gevonden. Omdat het in mijn beperkte, nauw omkaderde wereldbeeld paste. Want als feministe vond ik dat iedere vrouw zelfstandig moet kunnen zijn. En dat doe je door te werken, zeker als je hoogopgeleid bent. Want de econoom in mij zei: Met die opleiding hoor je wat te doen. Ik begrijp nu dat je ook zonder te werken, zonder een eigen inkomen te hebben, zelfstandig kunt zijn en je onafhankelijk kunt voelen. Omdat je vrij voelen geen uiterlijk gegeven maar een innerlijke overtuiging is.
Irrationele beslissingen kunnen waardevol zijn
Het spijt me dat ik me heb lopen bemoeien met zaken die me niet aangaan. Ik begrijp nu dat dat niet alleen heel calvinistisch is, maar ook bijzonder moralistisch. Want wie ben ik om me op zo’n manier met andermans keuzes, met een ander haar leven te bemoeien. Met de beste bedoelingen heb ik mensen wakker willen schudden. En er zijn ook mensen wakker door geworden. Alleen heel anders dan ik me had voorgesteld: ze werden zich bewust van de juistheid, voor hen, op dat moment, van hun keuze! Het effect was dat vrouwen hardop gingen zeggen: Ja, zo doe ik dat op dit moment, daar kies ik nu heel bewust voor. Nu ben ik er voor mijn kinderen. Daar heb ik het volste recht toe. Ik voel me aan niets of niemand verplicht, hoogstens aan mijn kinderen, die ervan genieten dat ik er zo veel voor ze ben. Straks zie ik wel weer verder, nu eerst dit. Want ik trek het niet om hard te werken èn voluit moeder te zijn. Werken kan altijd nog, moeder zijn kan alleen in deze jaren... Ik begrijp nu dat er momenten en periodes in je leven kunnen zijn dat alles anders is, en dat je dan ook andere keuzes kunt maken. En dat beslissingen die niet rationeel lijken toch waardevol kunnen zijn.
Luisteren naar wat je gevoel je zegt
Het spijt me dat ik boos heb gedaan over en tegen mensen die ik niet eens ken. Het was allemaal ergernis over zaken die mij niet aangaan. Irrationele ergernis die ik ondertussen erg goed wist te beredeneren. Ergernis waar niemand om gevraagd had en die anderen nergens aan te danken hadden. Ik begrijp nu ook de boze reacties van mensen. Dat ze over mij zeiden: Ze heeft zelf zeker geen kinderen, of erger nog: Heeft ze zelf geen leuke moeder gehad? Dat ik er helemaal naast zat begreep ik toen iemand mij plagerig vroeg: Maar Heleen, ben je soms jaloers? Ik werd eerst razend, maar toen diegene daar hartelijk om moest lachen en ook bleef lachen durfde ik langzaam maar zeker iets tot me door te laten dringen: hoe ik mezelf loop op te jagen. En niet alleen mezelf, ook anderen. Ik joeg anderen op om op die manier mezelf te overtuigen: dat het goed is om te werken, zelf de kost te verdienen, en dat het niet alleen goed is maar ook moet, omdat ik me anders niet goed en ongelukkig, lees: niet zelfstandig en onvrij voel. Maar wat zou ik eigenlijk graag eens iets doen wat oneconomisch is, wat ogenschijnlijk helemaal niets oplevert of nergens toe bijdraagt. Even uit die tredmolen van eindeloos presteren en alsmaar hogerop. Gewoon even uitblazen. Ik begrijp nu dat je ook naar je gevoel kunt luisteren. Dat ik meer ben dan mijn overactieve hoofd. Opmerkzaam kunt reageren op signalen van je lichaam wanneer het zegt: Nu even niet.
Plezier hebben in wat je zelf doet
Het spijt me dat ik Nederlandse vrouwen schaapachtig heb genoemd. Iemand vertelde mij wat ze dacht toen ze voor het eerst mijn foto zag: Wat kijkt die schaapachtig... Omdat ze het tegen me durfde te zeggen kon ik er om lachen. En inderdaad, laat ik het nu maar zeggen, het is waar. Ik kan erg schaapachtig kijken. Ik vind het verschrikkelijk als ik mezelf daar op betrap. Ik begrijp nu dat het een prachtige projectie is. Ik zie overal om me heen wat ik van mezelf liever niet wil zien, van mezelf niet wil weten. Het belangrijkste wat ik geleerd heb is dat we niet allemaal hetzelfde in elkaar zitten. Dat ik zoveel energie en ambitie heb wil niet zeggen dat iedereen dat heeft of zou moeten hebben. En dat ik zo graag buiten de deur ben en mezelf in de schijnwerpers zet wil niet zeggen dat er iedereen daar plezier in heeft of zou moeten hebben. Ik begrijp dat het geen enkele zin heeft om me zo druk te maken over anderen. Ik kan maar een ding doen: zelf plezier hebben in wat ik doe. En anderen laten. Misschien ben ik dan een inspirerend voorbeeld voor anderen. Ook voor hoogopgeleide jonge moeders. Of niet, moeten ze zelf weten. Want ik ga er niet over.
donderdag, juli 12, 2007
Je regrette... Ik zie nu dat ik zelf schaapachtig ben
11 reacties:
Ik heb een heel leuke moeder, die altijd full-time gewerkt heeft. Net als mijn vader, die helaas is overleden.
Jammer dat je niet op de inhoud van mijn betoog ingaat. Keuzevrijheid boven alles. Het egocentrisme ten top.
Ik vind het een mooie foto die Vincent Mentzel gemaakt heeft. Bij mijn vrijdagse column in dezelfde krant vind je er nog een. Misschien dat die je meer aanspreekt.
Beste Heleen,
Ik vind het ook mooie foto's die Vincent Mentzel van je gemaakt heeft. En dat is precies waar het NIET om gaat.
Waar het mij ook NIET om gaat is de inhoudelijke discussie: daar worden we het toch niet over eens.
Het gaat mij om iets anders: de manier waarop je praat over anderen: mensen die je niet kent en wel van alles van vindt.
Waarom doe je zo uit de hoogte over de mensen in Nederland? Waarom moet het persé op jouw manier?
Je doet me denken aan Ayaan Hirsi Ali, kwam ook even vertellen wat er allemaal niet deugde. En was weer weg.
Mijn eigen ervaring is dat wanneer je blij bent met wat je doet je ook ophoudt je met anderen te bemoeien.
Ik geloof direct dat je het beste voor hebt met degenen waarover je van leer trekt, maar denk je dat het werkt?
Eerder vergoot je het bewustzijn van mensen die toch al het gevoel hadden van 'ik doe iets niet goed...'.
Het interesseert mij persoonlijk niets hoeveel iemand werkt, want daar ga ik niet over, ik ben niet de baas.
Ik heb ook geen behoefte aan mensen die over mij de baas wilen spelen omdat zij de wijsheid in pacht denken te hebben.
Het effect van de baas over anderen willen spelen is sinds mensenheugenis ruzie, en in het groot: oorlog.
Wat is er in hemelsnaam egocentristisch aan je eigen keuzes willen maken? Dat doe jij toch ook, de hele dag door?
Zolang ik rekening houd met een ander, en zeker geen schade berokken, voel ik me vrij te doen wat mij goed dunkt.
Voel jij je alsjeblieft vrij om zo veel of weinig te werken als je wilt, maar laat mij en anderen met rust.
Je vindt het jammer dat ik niet inhoudelijk op je in ga. Ik ga op jou in. Dat vind ik nou inhoudelijk.
Andersom, ga nou eens in op wat ik geschreven heb. Niet als econoom, of feminist, maar gewoon als mens.
Hartelijke groet, Andre Meiresonne
PS Keuzevrijheid voor iedereen kan (bijv.) in een gezin tot heel veel bedrijvigheid leiden.
Kijk hier eens voor een bedrijvig gezin: http://leonnemeiresonne.blogspot.com
http://allmissingpieces.nl
http://zinboek.nl
Volop innovatie en ondernemerschap!
Lees eens mijn column over vrouwen die verkracht zijn, en waar nauwelijks aandacht aan wordt besteed. Overal ter wereld worden vrouwen achtergesteld.
Als vrouwen niet delen in de macht, zal de achterstelling van vrouwen altijd blijven. In mijn boek "Weg met het deeltijdfeminisme!" kun je er alles over lezen.
Een lezing die Ayaan Hirsi Ali twee jaar geleden gaf ter ere van Internationale Vrouwendag, en die werd afgedrukt in NRC Handelsblad, is inderdaad een bron van inspiratie voor me geweest.
Maar jij maakt je niet druk over de achterstelling van vrouwen, want jij bent immers een man. Liever val je mij persoonlijk aan.
Flink hoor.
Beste Heleen,
Mijn in deeltijd werkende vrouw attendeert me erop dat jij en ik wel op elkaar lijken: we gaan maar door, kunnen het niet laten op elkaar te reageren. Leermoment!
En jij kan volgens haar net zo doen als ik: iemand (mijn vrouw in dit geval) ergens van beschuldigen terwijl ik het ondertussen zelf doe. 'Een blinde vlek' heet dat in jargon. Bij jezelf lastig te zien, bij een ander des te beter.
Dus ik moest hartelijk lachen om je uitsmijter: 'Maar jij maakt je niet druk over de achterstelling van vrouwen, want jij bent immers een man.' Liever val je mij persoonlijk aan.' Hoe persoonlijk wil je het maken? Wie valt wie nu aan?
Het 'Flink hoor' maakte het af. Ik dacht even dat het een grap was. Dat zeggen meisjes toch, als ze het niet meer weten?
Heleen, even serieus. Ik bewonder je betrokkenheid en de energie die je weet op te brengen voor zaken die er toe doen, ook in mijn ogen. Maar hou alsjeblieft op met 'jij-en' en met mensen beschuldigen. Ik ben niet tegen jou. Ik ben het gewoon niet altijd met je eens!
N.a.v. het leermoment hierboven heb ik besloten dat ik hierna niet meer reageer. Dus aan jou het laatste woord (als je wilt).
Ik spreek je noch op je uiterlijk, noch op je ouders noch op je vrouw/kinderen (dan wel de eventuele afwezigheid ervan) aan, zoals jij dat bij mij deed.
Het gaat mij slechts om standpunten. Daarvan kan ik er bij jou weinig ontdekken, buiten vrijheid = blijheid. Dus je vrouw vergist zich.
Ik had al geconstateerd dat Nederlandse vrouwen schaapachtig zijn.
Waarom maken jullie je zo druk om elkaar?
Onze kinderen zouden zeggen: Wat je zegt ben je zelf.
afz: het schaap van André (Nederlandse vrouw, net als Heleen Mees)
Ik ben al zo goed als Amerikaans. Maar om je vraag te beantwoorden:
Waar ik mij druk over maak zijn de 'keuzes' die Nederlandse vrouwen maken. Vrouwen die geen volwaardige carrière nastreven, doen niet alleen zichzelf en de samenleving tekort, maar ze verkwanselen ook de positie van alle andere vrouwen, inclusief hun dochters, en hun dochters’ dochters.
Dat is legitiem. De persoonlijke aanvallen van je echtgenoot zijn dat niet.
Wat is het verschil tussen jouw uitspraak dat Nederlandse vrouwen schaapachtig zijn en die van André, dat hij jouw foto schaapachtig vindt? En zeker als je eindigt met "Dus je vrouw vergist zich. Ik had al geconstateerd dat Nederlandse vrouwen schaapachtig zijn." wordt je wel erg persoonlijk, vind je ook niet? Blijkbaar heb je niet in de gaten dat je zelf steeds doet wat je André verwijt... typisch een geval van balk en splinter of, minder bijbels, de pot verwijt de ketel.
Over je manier van spreken zou ik willen zeggen: eenieder die denkt te kunnen bepalen voor anderen vind ik dom (hoe hoog opgeleid ook). Eenieder die denkt uitspraken te kunnen doen over stuaties die hij/zij zelf niet kent, vind ik makkelijk.
Je drukt je op een provocerende manier uit en wie de bal kaatst... blijf dan flink en ga niet zitten janken dat je persoonlijk aangevallen wordt. Je valt zelf een hele bevolkingsgroep persoonlijk aan. What you give is what you get.
Even over de inhoud: ik vind er echt niets feministisch aan als vrouwen van de ene dwang (voor de kinderen zorgen) in de andere (voltijds werken) terecht komen. Feminisme/emancipatie betekent voor mij juist keuze-vrijheid. Je hebt het hierboven over jezelf tekort doen. Je doet jezelf juist tekort als je je laat dwingen. Je het ook over de samenleving tekort doen. Je bedoelt waarschijnlijk: de economie. Want we doen de samenleving juist tekort als we onze kinderen niet meer opvoeden en verzorgen. Ik heb ervoor gekozen om aan allemaal een bijdrage te leveren: de economie, de samenleving en mezelf, want als ik dat laatste niet doe kan ik uberhaupt geen bijdrage leveren. Die keuze, ofwel balans, ligt voor iedereen anders en bovendien heeft de een meer in balans te houden (ik) dan een ander (jij). En ook dat is een vrije keuze. Jij maakt die vrije keus toch ook? Ik veroordeel jou niet dat je geen kinderen hebt en zal je ook niet proberen te dwingen ze te krijgen, omdat je anders geen volwaardig bestaan zou leiden of zo. Waarom vind je de vrije keus van anderen egocentrisch en die van jezelf niet?
Ik ben van mening dat als we het zouden doen zoals jij 'voorstelt', we economisch gezien een fantastisch draaiend land zouden hebben, en dat het ondertussen menselijk gezien en ook wat betreft het milieu, een grote puinhoop is. Maar geklukkig meten we in dit land niet alleen met economische parameters.
Goh, altijd gedacht dat vrouwen in Nederland, na de feministische golf, hun leven
(eindelijk) naar eigen inzicht vorm kunnen geven.
"An eye for an eye will leave the whole world blind" (Gandhi)
wat ik op één of andere manier mis in deze discussie is het contact. De verbinding mist. Gehakketak leidt tot ingraven in de loopgraven.
begrijp voor je begrepen wilt worden?
Lieve Heleen, ik bewonder je om je passie en verantwoordelijkheidsgevoel. Er zitten hele belangrijke drijfveren onder jouw "strijd". laten we daar eerst met zijn allen naar kijken.
Dat jouw verhaal ook iets doet met anderen is dan de andere kant van dezelfde medaille.
Maar waarom zou Heleen dat begrijpen als wij niet eerst een poging doen haar te begrijpen?
Aldus my humble opinion ..
Heerlijk om te lezen, vooral: 'Werken kan altijd nog, moeder zijn kan alleen in deze jaren...'. Daar herken ik me erg in. Ik ben hyperambitieus. En ben dat dus natuurlijk ook met de opvoeding van mijn twee jonge kinderen.
Pas nu het ze zeker geen kwaad zal doen, voor mijn gevoel, om de zorg meer uit te besteden wil ik dat.
Aan mijn partner had ik het heus wel meer willen uitbesteden en ja, daar is zeker wel wat te winnen dat dat meer sam-sam gaat ook als er meer dan twee dagen zorg per week nodig is.
Maar dan zou je allebei maar 2,5 dag per week kunnen werken en dat is toch echt wel weinig...
En waarom ben ik het die stopte en niet mijn partner? Tja, bij mij knaagde het, bij hem niet.
Hoe komt dat? Geen idee. Van alles waarschijnlijk. Door zwangerschapsverlof ben je als vrouw 8 weken lang alleen voor je baby verantwoordelijk. Mannen dragen die verantwoordelijkheid niet. Over het algemeen is hun vrouw er meestal bij wanneer ze die eerste maanden bij hun kind zijn.
Toen mijn partner een tijdje degene was die 'snachts voor onze dochter zorgde was hij al gauw degene die wakker werd van haar gehuil, en ik sliep er heerlijk doorheen. Waarschijnlijk omdat je op onbewust niveau bepaalt of je alert moet zijn op dergelijke geluiden. Ik denk dat vaders ook wel degelijk moederinstinct hebben, alleen het moet wel worden 'aangezet' doordat ze er ook een aanzienlijke tijd alleen voorstaan.
Verder vind ik het een heel sombere blik om vrouwen die zich tijdelijk uit het arbeidsproces terugtrekken als verloren voor dat arbeidsproces te beschouwen. Nederland staat bol van de leuke bedrijven die deze dappere, tot onconventionele keuzes in staat zijnde, vrouwen starten.
Ik heb het idee dat de opvattingen van Heleen eigenlijk sociaal wenselijker zijn, dan die van de vrouwen die zij bekritiseerd.
Een reactie posten